H επώδυνη αρθρίτιδα γόνατος μπορεί να αντιμετωπιστεί!
Η αρθρίτιδα γόνατος εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των πενήντα και πιο συχνά σε ασθενείς με ιστορικό τραυματισμού του γόνατος ή υπέρβαρους. Οι περισσότεροι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος ελέγχουν ικανοποιητικά την πάθηση με την κατάλληλη φυσικοθεραπεία, ενώ ο βαθμός επιτυχίας της θεραπείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συνεργασία του ασθενή με τον φυσικοθεραπευτή.
Τι είναι η αρθρίτιδα γόνατος;
Πρόκειται για μια κατάσταση την οποία την χαρακτηρίζουν οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις στις αρθρικές επιφάνειες του γόνατος καθώς και η φλεγμονή της περιοχής ( εικόνα 1 ). Αυτό μπορεί να οφείλεται σε συγκεκριμένο τραυματισμό ή σε δραστηριότητες οι οποίες ασκούσαν συμπιεστικά φορτία για μεγάλα χρονικά διαστήματα στην άρθρωση του γόνατος ( βλέπε ανατομία γόνατος ). Σε ένα φυσιολογικό γόνατο οι αρθρικές επιφάνειες είναι λείες και υπάρχει αρκετός χόνδρος ανάμεσα στα οστά ο οποίος επιτρέπει την ομαλή απόσβεση των κραδασμών. Όταν το γόνατο τραυματιστεί ή υπερφορτιστεί εμφανίζονται εκφυλιστικές αλλαγές στους αρθρικούς χόνδρους. Έτσι μειώνεται η ικανότητα του γόνατος να απορροφά τους κραδασμούς. Όσο αυτή η κατάσταση προοδεύει ο αρθρικός χόνδρος παύει να είναι ομαλός και λείος και έχουμε επαφή των οστών και δημιουργία οστεοφύτων.
Εικόνα 1
Συμπτώματα της αρθρίτιδας του γόνατος
Οι ασθενείς με αρθρίτιδα γόνατος βιώνουν συμπτώματα τα οποία αναπτύσσονται σταδιακά με τον καιρό. Σε ήπιες περιπτώσεις αρθρίτιδας γόνατος υπάρχουν λίγα η καθόλου συμπτώματα. Όσο εξελίσσεται η πάθηση εμφανίζεται πόνος σε δραστηριότητες οι οποίες φορτίζουν την άρθρωση και δυσκαμψία. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται στην ξεκούραση ή νωρίς το πρωί. Επίσης υπάρχει οίδημα το οποίο αυξάνει την δυσκαμψία του γόνατος ( δυσκολία στο λύγισμα ή τέντωμα του γόνατος), σοβαροί πόνοι στην άρθρωση, πόνος την νύχτα καθώς και αίσθηση « τριγμού » του γόνατος. Τα συμπτώματα επηρεάζονται από τον καιρό γι’ αυτό συχνά οι ασθενείς παραπονιούνται για αύξηση των συμπτωμάτων όταν ο καιρός γίνεται κρύος. Τέλος σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει μυϊκή ατροφία ( κυρίως του τετρακέφαλου ) και εμφανής δυσκαμψία της άρθρωσης του γόνατος.
Διάγνωση της αρθρίτιδας του γόνατος
Η υποκειμενική ( λήψη ιστορικού ) και η αντικειμενική ( κλινική εξέταση) αξιολόγηση είναι επαρκείς για να οδηγήσουν τον φυσικοθεραπευτή στην διάγνωση της αρθρίτιδας του γόνατος. Επιπλέον εξετάσεις όπως ακτινογραφίες επιβεβαιώνουν την κάκωση και προσδιορίζουν τον ακριβή βαθμό της βλάβης.
Θεραπεία της αρθρίτιδας του γόνατος
Αν και λίγα μπορούν να γίνουν για να αντιστραφούν οι εκφυλιστικές αλλαγές σε ένα οστεοαρθριτικό γόνατο, οι ασθενείς μπορούν να παραμείνουν δραστήριοι με το να διαμορφώσουν αναλόγως τις δραστηριότητες τους. Ο στόχος της θεραπείας είναι ο ασθενείς να παραμείνει δραστήριος χωρίς να αυξάνονται τα συμπτώματα ή να εξελίσσεται η πάθηση του.
Πολύ βασικό είναι η αποφυγή των δραστηριοτήτων που αυξάνουν τα συμπτώματα. Αυτό βοηθά τον οργανισμό να επουλώσει τους τραυματισμένους ιστούς. Έτσι αποφεύγεται η πολύωρη ορθοστασία, το πολύωρο περπάτημα και οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα η οποία φορτίζει το γόνατο. Καλό είναι να υπάρχουν και διαλείμματα ξεκούρασης σε τακτά χρονικά διαστήματα όταν γίνονται τέτοιες δραστηριότητες για να ελέγχονται όσο το δυνατόν καλύτερα τα συμπτώματα.
Αγνοώντας τον πόνο και τα συμπτώματα και συνεχίζοντας την πλήρη δραστηριότητα οδηγούμαστε σε φτωχά αποτελέσματα. Ταυτόχρονα με τις παραπάνω οδηγίες πρέπει να κρατάμε το σώμα μας όσο το πιο δυνατόν πιο ενεργό με δραστηριότητες οι οποίες δεν αυξάνουν τα συμπτώματα. Γι’ αυτό λόγω προτείνονται το κολύμπι, υδροθεραπεία και το ποδήλατο.
Τέλος πολύ βασικό είναι οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος να ακολουθούν ένα πρόγραμμα βελτίωσης της ελαστικότητας και της δύναμης των μυών του γονάτου. Έτσι διατηρείται η σωστή λειτουργία της άρθρωσης.
Φυσικοθεραπεία αρθρίτιδας γόνατος
Η φυσικοθεραπεία είναι ζωτικής σημασία στην αρθρίτιδα του γόνατος όχι μόνο για την μείωση των συμπτωμάτων αλλά και για την βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενή. Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει:
• Τεχνική μαλακών μορίων (μάλαξη)
• Ηλεκτροθεραπεία
• Αρθρική κινητοποίηση (manual therapy)
• Taping
• Παγοθεραπεία ή θερμοθεραπεία (άρθρο κρύο ή ζεστό;)
• Υδροθεραπεία
• Πρόγραμμα ασκήσεων βελτίωσης της δύναμης, της ελαστικότητας και της ισορροπίας
• Εκπαίδευση
